Muhammet ÖZTÜRK
Tarihçi-Yazar
2019 yılı Mayıs’ın 19’uncu günü Samsun’a vardım.
Güzel, güneşli bir sabahta “İlk Adım” limanı Türkiye’nin dört bir yanından gelen insanlarla dolmuştu. Ben de Afyonkarahisar’da görev yapan bir tarih öğretmeni olarak 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışının 100.yılında aynı heyecanı duymak, aynı ruhu hissetmek amacıyla oradaydım.
2019’da, Millî Mücadele’nin 100.yılı çerçevesinde, bir yıl boyunca yapılacak etkinliklerin ilk adımı Samsun’da olacaktı. Sonrasında ise Amasya, Erzurum ve Sivas… Samsun’da yaşadıklarımdan sonra, evet dedim, daha sonra Amasya’ya, Erzurum’a ve Sivas’a da gitmelisin; gittim de… Samsun’dan itibaren kendi kendime artık omuzlarıma farklı bir görevi yüklemiştim; 2019’daki bütün 100.yıl etkinliklerini yerinden takip etmek.
Samsun, Amasya, Erzurum ve Sivas’ta 2019’da Milli Mücadele’nin 100.yılı etkinlikleri yapıldı. Bu etkinliklerden 1 yıla yayılanlar da oldu 4 ay yapılanlar da… Tabii ki etkinliğin yoğunlaştığı belirli bir zaman dilimi de oldu. Samsun’dan Sivas’a kadar yapılan etkinlikleri takip ederken kendine yüklediğim görev şuydu: 2022 yılında Zafer’in 100.yıl etkinlikleri yapılacaktı. Bildiğiniz üzere o etkinliklerin merkezi de Afyonkarahisar şehri olacaktı; görev yaptığım şehir… 2022 yılı Zafer Yılı olacaktı.
Neydi benim kendime yüklediğim görev? Samsun, Amasya, Erzurum ve Sivas’ta yapılanları, izlenimlerimi, değerlendirmelerimi bir rapor haline getirecektim. O şehirlerde yapılan etkinlikleri izlerken iyi bir şey olduğunda “Evet, bu kesinlikle Afyon’da olmalı”, bir olumsuz durumla karşılaştığımda “Aman dikkat! Bunu kesinlikle Afyon’da yapmayalım. Buna önlem alalım” diyordum.
İşte, 2019’da Samsun, Amasya, Erzurum, Sivas’ta yapılan etkinliklerden bir rapor doğdu. “MİLLİ MÜCADELENİN 100.YILINDAN “2019’DAN 2022’YE” AFYONKARAHİSAR İÇİN BİR ÖNGÖRÜ RAPORU” adını taşıyan rapor aynı zamanda bir TÜBİTAK yarışmasında 12 Mart 2020 tarihinde ikincilikle ödüllendirildi. Sonra araya pandemi süreci girdi. Raporun içinde Samsun’dan itibaren yapılan etkinlikler, gözlemlerim ve değerlendirmelerim ve Afyonkarahisar için 2022 yılı ön görülerim yer alıyordu. O zaman 2022’ye iki yıl vardı. Şimdi ise 2022’ye giriyoruz. Zafer yılı başlıyor?
2022’ye girdiğimiz şu zaman diliminde sorduğum soru şu: “Zaferin 100.yılına hazır mıyız?”
Soruyu buraya bırakırken, ben, 2019 raporundan yola çıkarak 2022 yılında Afyonkarahisar’da Zafer Yılı’nda yapılması gerekenleri ve değerlendirmelerimin bazılarını madde madde açıklamak istiyorum:
- Öncelikle şu iyi bir şekilde bilinmelidir: Zafer Yılı organizasyonu 26-30 Ağustos haftasında yoğunlaşsa da 2022 yılının tamamına yayılacak şekilde gerçekleştirilmelidir. 1 Ocak’tan 31 Aralık’a kadar 2022 yılı Zafer Yılı olarak şehirde etkinliklerle kutlanmalıdır. Samsun bunu yaptı ve hala da yapıyor.
- Zafer Yılını sadece resmî kurumların gerçekleştireceği bir organizasyondan çıkarıp halkın katılımının olduğu bir organizasyona çevirmek gerekiyor. Bunun için de bütün şehrin önce bu konuda bilgilenmesi gerekiyor. 2022 yılında Zaferin 100.yılının Afyonkarahisar’da gerçekleştirileceği halk tarafından bilinmeli. Halk, esnaf, sivil toplum kuruluşları, resmi kuruluşlar aynı heyecanı paylaşırsa 100.yıl çok verimli geçecektir.
- Nasıl her yıl Zafer Yolu yürüyüşü için şehre dışarıdan gelenler oluyorsa 2022’de de gelenler olacak. Hem de öyle böyle bir sayı değil! Her yol ortalama 3 bin kişi yürüyüşe katılır. Ama emin olun 2022’de Zafer Yolu yürüyüşü için on binlerce kişi gelecek. Bunu 2019 yılına bakarak rahatlıkla söylüyorum. Zira insanlar nasıl Samsun’a kendi istekleri ile gittilerse bu şehre de öyle gelecekler. Hele pandemi sürecinin de etkilerinin azaldığı bir sürece doğru adıma adım giderken bu sayı daha da artacak…
- Afyonkarahisar şehrine gelen on binlerce kişinin burada iyi ağırlanması ve Zafer Yılı ruhunu yaşamaları şart. Çünkü bu kişilere yönelik yapılacak tanıtım ilerleyen yıllarda şehrin kültür ve turizm potansiyelini olumlu etkileyecek. Örneğin; şu an Ayazini’ne yatırım yapılıyor, şehrin gastronomi kültürüne yatırım yapılıyor. İşte, 100.yılda şehre gelecek kişiler bu yatırımları da görecek… 100.yıl büyük bir şans… İnsanlar zaten doğal olarak bu şehre gelecek… Önemli olan onlara bunları gösterebilmek.
- 100.yıl için Afyonkarahisar Valiliğinin planlamasında bir 100.yıl çalıştayı acil olarak yapılmalı. İki aşamada yapılabilecek bu çalıştayın ilk ayağında resmî kurumlardan sivil toplum örgütlerine kadar her kesimden kişi davet edilmeli. 100.yılın başladığı ve belirli bir süre içinde 100.yılda yapabilecekleri çalışmalar rapor halinde daha sonra istenmelidir. Organizasyonla ilgili tartışmalar yapılmalıdır. İkinci ayağında ise kurumlar yapacağı etkinliklerin sunumunu yapmalıdır. Her kurumun sunacağı rapor valilik bünyesinde oluşturulan yürütme kurulu aracılığıyla yıl içine yayılmalıdır.
- Kadın Kültür Evleri 100.yıl ile ilgili hediyelik eşyalar yapabilir. Samsun, Amasya, Erzurum ve Sivas’ta bu yönde eksiklikler vardı.
- Afyonspor kulübü bir 100.yıl forması tasarlayabilir. Üzerinde Kocatepe silueti olan ve şehitlerimizin adının yazılı olduğu bir forma…
- Şehrin Zafer Meydanına 100.yıl ile ilgili tasarımlar yapılmalıdır. Bu noktada Sivas’ta yapılan örnekler muhteşemdi.
- Şehrin alışveriş merkezlerinin olduğu Afium-Özdilek noktasına, Karahisar Tüneline, şehrin geçiş noktalarına, şimdiden, 2022 yılı için şehrin hazırlanmaya başladığına dair afişler asılmalı. Gerekirse 100.yıl tanıtım ofisi açılabilir. Gelen insanlara broşürler şimdiden verilebilir. Zira günde binlerce aracın ve on binlerce kişinin uğradığı bu yerler doğal bir tanıtım merkezi gibi…
- 100.yılda şehrin otogarına bir danışma masası açılabilir. Şehre gelenleri yönlendirmede etkili olacaktır. Yine, bu ofis, şehir merkezinde de olabilir.
- Zafer Yolu’nda 25 Ağustos’u 26 Ağustos’a bağlayan gece oluşacak kalabalığı ben hayal ediyorum. Şimdiden zafer yolunda sağlık, temizlik, ulaşım, aydınlanma, güvenlik, yemek vb alanlarda yeniden düzenleme yapılması iyi olacaktır.
- Uç bir örnek vereyim: İstanbul’da metro istasyonlarında birinin adı Kocatepe’dir. 26 Ağustos 2022’de bu durakta Afyonkarahisar ve Zafer Yılı ile ilgili tanıtıcı çalışmalar, gösteriler yapılabilir.
- Üniversite ile iş birliği içinde 100.yıl sempozyumları, panelleri yapılabilir. Güzel Sanatlar Fakültesi, Tarih, Edebiyat, Besyo vd. bölümler bir etkinlik yapabilir.
- 2022 kişi zeybek oynuyor etkinliği tüm Türkiye’de yapılabilir.
- Türkiye Kupasının futbol ve basketbol final maçları şehirde yapılabilir. Aslında 2022 yılında ülkedeki tüm spor faaliyetlerinin finalleri Afyon’da yapılabilir.
- İnternet sitesi, sosyal medya hesapları oluşturulup tanıtım videoları şimdiden yayınlanabilir.
- İlgili bakanlıklar ve diğer resmî kurumları organizasyonları ile Türkiye’nin dört bir tarafından yıl içinde şehre öğrenci gezilerinin yapılması için adımlar atılabilir.
- 100.yıl zafer ormanı yapılabilir.
- Bir sinema filmi yapılabilir. Kısa film yarışmaları yapılabilir. Video mapping gösterisi 26 Ağustos için şimdiden hazırlanmalıdır.
- Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde her okulda etkinlikler yapılabilir.
- Kitap Fuarı Zafer Haftasına denk getirilebilir. Kitap Fuarının ana teması zafer haftası üzerine şekillenebilir.
- Şehre gelenler diğer tarihi yerleri de ziyaret edecektir. Buraların da tanıtımı için 100.yıldan yararlanılabilir.
Aslında yazılacak, anlatılacak ve yapılabilecek o kadar çok şey var ki… “Cumhuriyet’in kazanıldığı topraklar” sloganını yaşatan şehrin 100.Yılda Zafer Yılı etkinliklerinde fark yaratmasını çok isterim. Zaferin Merkezi, Zafer Meydanı, Zafer Anıtı, Zafer Müzesi, Zafer Stadı, Zafer Havaalanı… Bu şehir zafer kelimesi ile anlam buluyor. Zaferin 100.yıl sorumluluğu ile çalışmalar yapıp zafer ruhunu ve bilincini gelecek nesillere taşımak hepimizin önemli bir görevidir.
