Frig Vadisinden; Ayazini – Oyma Kilise

0 Paylaşımlar

Nevin SALMAN / Gezimanya Yazarı

Afyon yoluna doğru devam ettikten 5 km. kadar sonra, dere yatağının iki tarafına kurulmuş küçük bir kasaba, Friglerin en yoğun yerleşip yaşadıkları bu bölge oyma kiliseleri, kaya anıtları ile Kapadokya benzeri doğal kaya yapıları, yerleşim yerleri, dağlardan gelen suları toplayan çeşmeleri ile ünlü kasaba Ayazini’ye varıyoruz. Çevre ve doğal yapısı bizi hemen etkileyiveriyor.

Ayazini Kilisesine giden yolda sağlı sollu gördüğümüz bu güzellikleri izleyerek, fotoğraf çekmek için sık sık durarak ilerliyor ve var olan tabelalar sayesinde, Frig Vadisinin en önemli yerlerinden tüf sarp kayalık içinde, kayaya oyulmuş bir kilise olan Ayazini Kilisesine kolayca ulaşıyoruz.

Burası dünyada çok az örneğe sahip kaya eserlerinden, Bizans dönemine ait oyma bir kilise (köylüler arasında ‘Gavur Hamamı Kilisesi’ olarak biliniyor).

Ayazini Kilisesine vardığımızda güzel ülkem ne değerler saklıyor diye düşünerek her adımda bir kez daha şaşırıyorum. Kaya içine oyulmuş bir kilise gördünüz mü bilmiyorum ama ben ilk kez görüyorum ve dünyada bir örneği daha var mı, varsa da çok az olduğunu düşünüyorum. Büyük ve sarp bir kayaya oyularak yapılmış önemli bir ibadet yeri, bir eser, bir kilise yaratılmış, buna mimari denir mi bilmiyorum ama haç kabartma ve yazıları ile bir tarih hazinesi ve kültür harikası olduğu kesin.

Roma Dönemi‘ne ait kaya mezarları ve önemli bir ibadet yeri, mükemmel bir ses akustiği olan bir Bizans Kaya kilisesi. En önemli özelliği ise içinde bulunduğu kaya yüzeyinin kubbeli ve apsisli olması. Hititler, Frigler, Bizanslılar ve Romalılardan günümüze müthiş bir eser ve değerinin bilinmesi gereken bir tarih kalmış. Tarihi ve kim tarafından yapıldığı bilinmemekle beraber mimari olarak 1000’li yıllarda yapılmış manastırlarla benzerlik gösteren Ayazini Kilisesi, volkanik bir arazi olması nedeniyle kolay işlenebilme özelliğine sahip tüf kayalıkların yüzeyine oyulmuş “oyma kiliseler”i ve kaya anıtlarıyla kubbeli ve apsisli, ki bu da önemli bir özelliğini yansıtıyor.

Odaların hepsi birbirine geçmeli ve Friglerde ilk tuvalet de bu kilise içine yapılmış, bu da bu kilisenin yapıldığı dönemde kültür olarak biraz daha geliştiklerini gösteriyor. Tam karşısındaki tepede ise Meryem Ana Kilisesi var.

Tüm bu bilgileri anlatan bir tabela ne yazık ki yok etrafta. Umuyorum çok kısa süre içinde buralar biraz daha turistik hale getirilir, gerekli tabelalar konur ve tabii korunur. Neyseki çevrede bulunan ve bu eserlere zarar veren tüm maden ocaklarının kapatılmış.

Müthiş bir zenginliğe sahip tüm Frig Vadisi gibi bu bölge de sit alanı ilan edilmiş ve “her ne kadar korunmuyorsa da” koruma altına alınmış.

Bu arada, hemen yanımızda fotoğraf çeken bir genç daha var ama kiliseyi değil de bir gelinle damadı fotoğraflıyor, evet bir gelin ve bir damat, fotoğraf çektirmek için Kapadokya‘yı aratmayacak güzellikteki bu doğal kaya yapıları olan bu tarihi mekanı seçmeleri çok hoşuma gidiyor ve umutlanıyorum, yeni nesil belki de kıymetini bilecek bu yörelerin. İlginç ve güzel ve anlamlı bir mekan seçtikleri için kutluyorum onları. Bravo gençlere.