13. yy. eseri: Altıgöz Köprüsü

Afyonkarahisar’ın Çirit kayası eteğinde, Akarçay üzerindedir. Selçuklu üslubunda, altı kemerli olarak yapılmıştır. XIII. yüzyılda Akkoyunlu oymak beylerinden İlyas Bin Oğuz tarafından yaptırılmış, Osmanlı döneminde, 1861’de onarılmıştır.

Üzerindeki çok girift bir sülüs hattı ile yazılmış ve bu yüzden de pek doğru okunamayan Arapça kitâbesine göre, önce Ebû Vefâ İlyâs b. Oğuz adında bir emîr tarafından yaptırılıp vakfedilmiş, onun ölümünden sonra harap olmuş ve 606 (1209-10) yılında aynı vakfın geliriyle Emîr Sipâhsâlâr Ebû Hâmid Hacı Mehmed b. İlyâs tarafından tamir ettirilmiştir. Roma devrine ait bir lahit parçası üzerine işlenen ve hiçbir güzelliği olmayan bu kitâbenin hattatı Mehmed olarak adını da kaydetmiştir. 22 Cemâziyelâhir 1072 (12 Şubat 1662) tarihli bir arşiv kaydından köprünün bakımının Akkoyunlu cemaatine ait olduğu öğrenildiğine göre kurucuların da aynı cemaatten olduğu düşünülebilir. İtinasız bir işçilikle yapılmış olan 44 m. uzunluğundaki köprünün taşları arasında Roma ve Bizans devrine ait devşirme parçalar da görülmektedir. Yuvarlak kemerli altı göz bugün toprağa gömülmüş durumdadır. Çok harap bir halde yok olmaya terkedilmiş olan Altıgöz Köprüsü her ne kadar sanat bakımından gösterişli değilse de Anadolu’da Selçuklu devri köprülerinin ilk örneklerinden biri olması dolayısıyla tarihî değere sahiptir.

Köprünün doğu-güney yüzünde soldan ikinci ve üçüncü gözler arasında beyaz mermer üzerine yazılmış bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabe antik bir lahit parçası olup, antik çağa ait bir kitabenin üzeri kazınmış ve Selçuklu sülüsü ile 16 satırlık kitabe buraya yerleştirilmiştir:

“Yüksek sıfatlara ve saygılara layık, bu köprünün sahibi ünlü emir ve rahmetli Oğuz oğlu Sabıküddin Ebül Vefa İlyas Bey, sağlığında köprüyü yaptırmış, öldükten sonra harap olunca bıraktığı vakfın gelirinden onarılmasını da evlatlarına emretmiş bulunduğundan O’nun kutlu oğlu ünlü emirlerden Bedrettin, İslamların direği, melikler ve sultanlar soyundan Ebu Hamid Hacı Mehmet Bin İlyas tarafından H.606 senesinde (1209) onarılmıştır. Hayır dua ve iyi dilekleri ile yazan Mehmet…”